Uzman jandarma, Türk Silahlı Kuvvetleri'nde bir rütbe olup, bu rütbeyi taşıyan askerler olarak bilinir. Uzman jandarmalar, Jandarma Genel Komutanlığı bünyesinde görev yaparlar. Uzman jandarma çavuş rütbesi ile başlayıp, uzman jandarma 8. kademeli çavuş rütbesine kadar yükselirler. Bu askerler, Ankara Jandarma Okullar Komutanlığı'nda bir yıl süren eğitimlerini başarıyla tamamladıktan sonra göreve başlarlar.

Uzman jandarma olabilmek için adayların belirli şartları karşılaması gerekir:

2004 yılı itibarıyla 3466 sayılı Uzman Jandarma Kanunu'na eklenen bir madde ile, Jandarma Bando Komutanlıklarında istihdam edilmek üzere bayanlar da uzman jandarma olabilmektedir. Bayan adaylar da aynı yaş ve eğitim şartlarını karşılamak zorundadırlar.

Uzman jandarmalar, Ankara Beytepe Jandarma Okullar Komutanlığı'nda bir yıl süren bir eğitim alırlar. Bu eğitim döneminden sonra, atandıkları birliklerde altı ay süren görev başı eğitimine tabi tutulurlar. Eğitimlerini başarıyla tamamlayan uzman jandarmalar, çeşitli branşlarda görev yaparlar.

Uzman jandarma çavuşlar, uzman erbaşlarla erbaş ve erlerin üstü konumundadır ve disiplin, cezai müeyyidelerle yargılama usulü bakımından erbaşlarla aynı hükümlere tabidirler. Yaş haddleri 56'dır ve askeri öğrencilerle astlık ve üstlük münasebetleri bulunmaz.

Uzman jandarmalar, mülki görevlerinin ifası sırasında işledikleri suçlardan dolayı 4483 sayılı Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanması Hakkında Kanun hükümlerine tabidirler. Ayrıca, 2803 sayılı Jandarma Teşkilat, Görev ve Yetkileri Kanunu’nun verdiği görevleri yapar ve yetkileri kullanırlar. Bu bağlamda, zabıta memuru olarak da görev yapabilirler.

Her rütbede normal bekleme süresi en az 3 yıl, en fazla ise 4 yıldır. Terfi işlemleri her yıl 30 Ağustos tarihinde yapılır. Uzman jandarmalar hakkında her sene yönetmelikte belirtilen esaslara göre askeri ve mülki olmak üzere iki çeşit sicil belgesi hazırlanır. Askeri ve mülki sicil belgelerinin yıllık sicil notu ortalaması sicil tam notunun %60'ı ya da yukarısı olan uzman jandarmalara kademe ilerlemesi yaptırılır.

Kademe ilerlemesi şartları, 926 sayılı TSK Personel Kanunu'nda belirlenmiştir. Mülki görevi olmayan jandarma birliklerinde görev yapan uzman jandarmalar için sadece askeri sicil belgesi düzenlenir. Rütbe bekleme süresi içinde asgari iki senelik sicili olan ve bu sicillerinin ortalaması sicil tam notunun %60 ve daha üstü olanlar bir üst rütbeye terfi ederler.

Uzman jandarmalar, görev aldıkları kışlalarda çeşitli eğitimler alarak farklı branşlarda uzmanlaşabilirler. Bu branşlar şunlardır:

Bu branşlar sayesinde, uzman jandarmalar Jandarma Genel Komutanlığı'nın ihtiyaç duyduğu pek çok alanda etkin bir şekilde görev yaparlar. Türkiye'nin %91'lik bir kısmında emniyet ve asayiş hizmetini sürdüren jandarma teşkilatının önemli bir parçası olarak hizmet ederler.